امکان تشخیص دو ساعته کووید ۱۹ در ایران فراهم شد
محققان یکی از شرکتهای دانش بنیان با مجوز ادارهی کل تجهیزات پزشکی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی توانستند کیتهای تشخیص کووید-۱۹ را به تولید انبوه برسانند. این کیتها قادر هستند در مدت ۲ ساعت بیماری را تشخیص دهند. به گفتهی دکتر وحید یونسی، مدیر توسعهی کسبوکار این شرکت دانش بنیان، آنها پس از تأیید رسمی انتشار ویروس کرونا در کشور، مطالعات خود را برای تشخیص دستورالعملهای تشخیص ویروس کرونا آغاز کردند. یونسی گفت:
بر این اساس با شیوع این ویروس در کشور، کارهای تحقیقاتی را آغاز کردیم تا بتوانیم کیتی را بر اساس تجربیات موفق کشورهای دیگر مانند چین که درگیری زیادی با این بیماری داشت، طراحی کنیم. متعاقب این اقدام مطالعاتی، معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و معاونت تحقیق وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی فراخوانی را برای ارسال طرحهای تولید کیتهای بومی تشخیص ویروس کوید-۱۹ به شرکتهای دانش بنیان فعال در این زمینه منتشر کردند و ما با توجه به سابقهی تحقیقاتی، مدل آزمایشگاهی این کیت را ارائه دادیم.
یونسی در ادامه گفت در اواسط اسفندماه نمونهی تولید نیمه صنعتی این کیت به انستیتو پاستور به عنوان آزمایشگاه مرجع کووید کشور، تحویل داده شد و تأییدیههای کنترل کیفی را برای احراز کیفیت این محصول دریافت کرد؛ به دنبال آن مجوز فروش کیت تشخیص کووید-۱۹ از سوی ادارهی کل تجهیزات پزشکی وزارت بهداشت اخذ شد. یونسی همچنین افزود در حال حاضر این محصول به تولید انبوه رسیده است و گفت:
نتایج انجام تست توسط این کیت کاملا مشابه با نمونههای کشورهای پیشرو در این زمینه و کیتهای وارداتی است ضمن آنکه قیمت آن یک چهارم کیتهای وارداتی است. با زیر ساختهایی که در این شرکت ایجاد شده، توان تولید ۸۰ هزار تست در هفته را داریم و فروش این کیت از روز گذشته (سه شنبه، ۵ فروردینماه) به آزمایشگاههای استانی آغاز شده است. با توجه به اینکه پیشبینی این بیماری نه تنها برای ایران بلکه برای کل دنیا نامعلوم و نامشخص است، از این رو اعلام کردیم که این مجموعه دانش بنیان قادر است ذخیرهی ۴۰۰ هزار تست را تا ماه آینده برای کشور تأمین کند. این عدد، عدد قابل قبولی است.
عملکرد کیت تشخصی کووید-۱۹
مدیر توسعهی کسبوکار این شرکت دانش بنیان در توضیح عملکرد کیت تشخیص کووید ۱۹ گفت این کیت قادر است در مدت دو ساعت وجود ویروس را به صورت قطعی تشخیص دهد. به گفتهی او این کیت قادر است وجود ویروس کووید-۱۹ را از طریق نمونههایی که از گلو، بینی و مایع مجاری تنفسی بیمار که توسط پزشک گرفته میشود، در مدت دو ساعت تشخیص دهد؛ طراحی این کیت به گونهای است که به صورت اختصاصی میتواند ویروس کووید را شناسایی کند.
یونسی در پاسخ به این سوال که «آیا پس از اپیدمی کووید، این کیت کاربردهای دیگری خواهد داشت یا نه؟» گفت:
همیشه در اندمیها و اپیدمیها موضوع کیتهای تشخیصی مطرح میشود ولی قطعا از تجربیات آن میتوان استفاده کرد. اپیدمی تب دنگی در کشورهای جنوب شرقی آسیا شیوع یافت و ما کیت این بیماری را تولید کرده و به فروش رساندیم و با کاهش اپیدمی متقاضی برای خرید این محصول وجود ندارد ولی ما از همین تجربه بر روی سایر فناوریها استفاده خواهیم کرد. در بیش از ۲۰ سال فعالیت بالغ بر ۶۵ کیت تشخص آزمایشگاهی تولید کردیم و در حال حاضر محصولات این شرکت به ۲۵ کشور صادر شده است و این توانمندی نشان دهندهی زیر ساختهایی است که در زمینه کیتهای تشخیص آزمایشگاهی فراهم کردهایم. با توجه به نتایج قابل قبولی که از کیت تشخیص کووید-۱۹ حاصل شده است، پتانسیل و درخواست صادراتی این محصول نیز وجود دارد.
یونسی در ادامه گفت همواره ساختارهای ژنومی این ویروس رصد میشود تا این کیت قابلیت شناسایی فرمهای جدیدتر کروناویروسها را داشته باشد. به گفتهی او ویروس کرونا دارای فرمهای S و L است و این کیت میتواند هم فرمهای S و هم فرمهای L را تشخیص دهد. به گفتهی او توانمندی کیتها بستگی به تداوم مطالعاتی و تحقیقاتی دارد و آنها نیز گزارشهای جهانی را رصد میکنند تا به محض آنکه فرمهای جدید ویروس کرونا گزارش شد، کیتهای تولیدی راستی آزمایی شده و ببیند عملکرد آن دچار اختلال است یا خیر. او در پایان گفت:
مطالعات ژنتیکی معمولا توسط آزمایشگاههای جهانی در مراکزی که امکان کشت ویروس را داشته باشند، انجام میشود و گزارشهای این آزمایشگاه از سوی WHO به وزارتخانههای بهداشت سراسر دنیا اعلام میشود. کشت ویروس فرآیندی بسیار پیچیدهای است که در دنیا چند شرکت محدود وجود دارد که مطالعات ژنتیکی ویروس را انجام میدهند.